د ایلسا (ILSAA) کیسې

سعید: په افغانستان کې د یو ژونالیست څخه بیا د ګرین کارت تر غوښتنکي پورې سفر

سعید، یو دنګ سړی چې د خپل عمر په ۳۰ کلنیو کې دی، په افغانستان کې ژورنالیست و، او په ۲۰۲۱ کال کې له خپلې ښځې او دوو ماشومانو سره یو ځای متحده ایالاتو ته راغی. وروسته له هغې چې دوی په یوه کلیوالې سیمې کې مېشت شول، کورنۍ یې پرته له کومې خاصې ستونزې سیاسي پناه (اسایلم) ترلاسه کړه.

د متحده ایالاتو د کډوالۍ په حقوقي سیستم کې د سعید ستونزې هغه مهال پیل شوې چې کله یې کورنۍ یو لوی ښار ته کډه شوه او هڅه یې وکړه چې د ګرین کارت لپاره خپل غوښتنلیک و سپاري – دا په داسي حال کې چې دا پروسه د سیاسي پناه په پرتله یوه ډېره اوږده او پېچلې وي.

سعید د هغو ستونزو سره مخ شو چې ډېر نور افغان کډوال هم ورسره مخ وي: هغه مرستې ته اړتیا لرله ترڅو اړین اسناد وپېژني، فورمې یې وژباړل شي، او پوه شي چې د پروسې د پیل لپاره لومړی باید څه ترسره کړي. هغه پوهېده چې حقوقي مرستې ته اړتیا لري خو نه پوهېده چې چېرته باید مراجعه وکړي. سعید وویل: «ما په نوي ښار کې هیڅ ملګری نه پیژانده، نو ډېرې ستونزې مې لرلې.» هغه زیاته کړه، «ما شپږ الی اووه دفترونو سره اړیکه ونیوله چې مرسته وکړي، مګر، بدبختانه، هغوی ځواب رانکړ.»

وروسته، یو افغان ملګري هغه ته د ایلسا (ILSAA) د وړیا حقوقي خدماتو په اړه معلومات ورکړل، چې د کډوالو د بیا میشتېدنې دفتر (Office of Refugee Resettlement) لخوا تمویل شوې پروژه ده ترڅو په متحده ایالاتو کې پر شرایطو برابر افغانانو ته د کډوالۍ حقوقي خدمات وړاندې کړي. ملګري سعید ته وویل چې ایلسا (ILSAA) د ډېرو افغانانو سره مرسته کړې او د دوی خدمات یې "ډېر ښه" بلل. سعید زړه - نا - زړه وو. «ما فکر کاوه شاید دا ممکنه وي، یا شاید ناشونې وي... خو بیا هم زه باید خپل معلومات ایلسا ته واستوم.»

سعید یو حیرانونکی خبر ترلاسه کړ. «ایلسا یواځې یوه ورځ وروسته ځواب ورکړل!»

کله چې سعید د ایلسا (ILSAA)د ملاتړ لپاره پر شراطو برابر وګڼل شو، هغه ته د کډوالۍ یو وکیل ورکړل شو. د سعید وکیل هغه ته د غوښتنلیک د پروسې په اړه معلومات ورکړل، د اړینو اسنادو په راټولولو او ژباړلو کې یې ورسره مرسته وکړه، د هغه پوښتنو ته یې ځواب ووایه، او سعید لپاره یې د ایلسا (ILSAA) په یوه وړیا حقوقي کلینیک کې مخکې له مخکې نوم لیکنه وکړه.

د دې لپاره چې ایلسا (ILSAA) خپل خدمات په دري او پښتو ژبو وړاندې کوي، کومې چې د ډېرو افغانانو تر ټولو عامې ژبې دي، د سعید وکیل وکولای شول چې له هغه سره د هغه په مورنۍ ژبه خبرې وکړي. سعید وویل: «کله ناکله به زما انګلیسي ښه نه وه، نو هغوی به زما سره په دري ژبه خبرې کولې. هغوی په اسنادو د ښه پوهېدو په خاطر، زما لپاره ډېره اسانتیا رامنځته کړه.»

کله چې د ایلسا (ILSAA) د حقوقي کلینیک نېټه راورسېده، سعید چمتو و: مخکې له مخکې تری ابتدایي پوښتنې شوی وې ، نوم لیکنه یې شوی وه، او ټول اړین اسناد یې راټول کړي وو. د هغه چمتوالی د کلینیک رضاکاره وکیلانو سره مرسته وکړه تر څو د سعید د ګرین کارت وروستی غوښتنلیک چمتو او د متحده ایالاتو د تابعیت او کډوالۍ د خدماتو ادارې (USCIS) ته واستوي.

سعید وویل، «ډېر وخت یې ونیوه چې دې ځای ته ورسېږم، خو دا زما لپاره یوه ډېره مهمه ورځ وه.»

احمد: د کډوالۍ د سفر په جریان کې د حقوقي مرستې موندل

احمد، د تورو ویښتانو لرونکی کس، چې د ۳۰ کلونو په شاوخوا کې عمر لرئ، او په افغانستان کې د هوايي ځواک پیلوټ و، هغه د ۲۰۲۲ کال د پسرلي په موسم کې متحده ایالاتو ته راغلی دی. هغه یوازې راغلی و، ځکه له خپلې ښځې او درې ماشومانو څخه جلا شوی و، چې لا هم په افغانستان کې پاتې دي.

په متحده ایالاتو کې د لومړیو میاشتو په ترڅ کې احمد له د ملګرو سره په لنډمهاله توګه اوسیده. هغه هڅه کوله چې یو ارزانه بیه کور او د داسې کار د موندلو په لټه کې شي چې ورته مناسب معاش ورکړي.

کله چې د پناه غوښتلو (اسایلم) وخت راغی، احمد د بیا میشتېدنې د ځايي ادارو څخه د مرستې غوښتنه وکړه. خو د زیاتې بوختیاو او د قضیو د ډيروالې له امله، هغوی په هغه وخت کې د مرستې توان نه درلود. احمد هڅه وکړه چې یو خصوصي وکیل پیدا کړي، خو ورته معلومه شوه چې هغه د وکیل لګښتونه نه شي پوره کولای.

هغه وویل: «ما درې یا څلور وکیلانو سره اړیکه ونیوله، او هغوی ماته وویل چې د یو ساعت بیه ۳۵۰ ډالره ده. خو په داسي حال کې چې زه هیڅ شی هم په جیب کې و نه لرم، زه څنګه کولای شم ۳۵۰ ډالره پر ساعت ورکړم؟»

احمد احساس کاوه چې د پناه غوښتنې (اسایلم) په پروسه کې باید بیړه وکړي، ځکه هغه پوهېده چې که ژر پناه ترلاسه کړي، په هغه سرعت سره به وکولای شي د کورنۍ سره د بیا یوځای کیدو لپاره غوښتنلیک وسپاري. نو هغه یو څو لارښوونې ویډیوګانې وکتلې او هڅه یې وکړه چې غوښتنلیک په خپل سر ډک کړي.

له بده مرغه، د هغه په وینا: «ډېرې زیاتې غلطۍ شوی وې.» د غوښتنلیک لپاره ۱۷ میاشتې په تمه پاتې شم. بلاخره د یو چا د خولې څخه د ایلسا (ILSAA) په اړه می واورېدل، چې په متحده ایالاتو کې پر شرایطو برابر افغانانو ته وړیا د کډوالۍ حقوقي خدمات وړاندې کوي. احمد له ایلسا (ILSAA) سره اړیکه ونیوله، او د شرایطو معلومولو او د ابتدایي مرکې وروسته، د هغه قضیه د ایلسا (ILSAA) یو وکیل ته ورکړل شوه.

د احمد وکیل د هغه د پناه غوښتنې قضیه (غوښتنلیک) بیا له سره وړاندې کړه. احمد وویل: «هغوی زما ټولې تېروتنې سمې کړې. کله چې یې زما قضیه بیاځلي د متحده ایالاتو تابعیت او کډوالۍ د خدماتو ادارې (USCIS ) ته وسپارله، وکیل مې حتی د مرکې په وخت کې هم زما سره حاضر و. »

احمد لپاره د پناه (اسایلم) ترلاسه کول یو مهم بریالیتوب و، خو دا یوازې د هغه د کډوالۍ په اوږده سفر کې یوه مرحله وه—او وکیل یې د دې پروسې په پرمختګ کې له هغه سره ډیره مرسته وکړه. له خپلو ماشومانو څخه جلا پاتې کېدل احمد ته یوه سخته موضوع ده. د فبرورۍ په میاشت کې، د هغه وکیل د کورنۍ سره د بیا یوځای کیدو لپاره غوښتنلیک ورته ثبت کړ، ترڅو د احمد میرمن او ماشومان متحده ایالاتو ته راشي. د اګست په میاشت کې، ایلسا (ILSAA) هغه سره د ګرین کارت د غوښتنلیک په ثبت کولو کې مرسته وکړه. دواړه غوښتنلیکونه دا مهال تر پروسې لاندې دي، او د احمد وکیل د هغه سره لا هم په اړیکه کې دی. هر وخت چې کوم تازه معلومات وي، هغه ته خبر ورکوي.

احمد په خندا سره وویل: «ما ځانته وویل چې نور به هیڅ کار د وکیل پرته په خپل سر نه کوم! حتی که د ترافیک د ټیکټ ستونزه هم وي، باید وکیل ونیسم!»